Africa Monitors

ጽዕነት ህይወት ካብ ክትስከሞ እትኽእል ንላዕሊ እንተኸቢዱ፡ ትመርሖ ዘለኻ ናብራ ኣጽሊኡካ ዘይሕሱብ ክትሓስብ፡ ኣብ ዘይማዋድቖኻ ክትወድቕ በቲ ሓደ ሸነኽ፡ “ኣይ ደሓን እንተሰሪሐን እንተተጸሚመን ክሓልፎ እኽእል እየ!” እናበልካ፡ ዋላ እቲ ዝመረረ ህይወት ክስገር ከም ዝኽእል ኣሚንካ ብስራሕ ክትስዕሮ ክትፍትን በቲ ካልእ፡ ዘይከሓዱ ገጻት ህይወት ክሳብ ዝኾኑ፡ ደቒ ሰባት ኣበየናይ ጫፍ ኣነባብራ ንነብር፡ ዝበዝሐ እዋን ምርጫና ዝውስኖ ይኸውን። እዚ መሰረታዊ ስልቲ ምንባር መጻኢ ዕምሪ ጻንሖት ኣብዛ ምድሪ ዝውስን ብምዃኑ፡ ዘርከበ ፍጡር ኣብ ትዕበ-ትንኣስ ዓይነት ስራሕ ተጸሚዱ ክትርኢ ዝኾነ ፍሉይ ነገር ከምዘይብሉ ንርዳእ። እቲ ምንታይ፡ ክሰርሕ እየ! ንዝበለ ሰብ፡ ኣይ!! ኣይፋልካን ኣይትሰርሕን ኢኻ! ዝብል ደላይ ጽቡቕ ስለዘየለ።

መጀመሪያ ብፍቕሪ ስራሕ’ሞ ተሳወሩ ደሓር ብመዝሙር ስራሕ ተቓኒኹም ንነብስኹም ኮንኩም ንሃገርኩም ኩኑ ዝብል፡ ሓላል ምርቓ ዝልግስ መንግስቲ ብዘይምህላውና ግን፡ ወጽዓና ተደራሪቡ ሕሰምና በዚሑ ግዳይ ንምጽዋዩ ዘሸግር ስደትን ከርተትን ኮይንና ንርከብ ኣለና። እምበር ንስራሕሲ ኣምበይ ምሓመቕና ኔርና!፡ ሕሱም ኣተሓሕዛ ዜጋታት ውሽጢ ዓዲ “ኣይ ስራሕ፥ ኣይ በዓል!” ጌሩ፡ ምስ ዓይነ-ብርክና ከለና ድዉያት ክገብረና ካብ ዝሕልን ቐሊል ግዜ ኣይሓለፈን። ካብ ሱግሚ እግርና፡ ክሳብ ኩሉ ካልእ መሰረታዊ ንጥፈታትና ክቖጻጸርን ከፈራርሕን ክኣስርን ዝፍትን መንግስቲ፡ እንታይ ከይንጽበ?። ነገረ ጣቛ ስለዘይኮነ፡ ካብዚ ዝተባህለ ግናይ ህይወት ንምህዳም ዘይተገብረ የለን። ኣብ መስርሕ እዚ ዓቕሊ ጽበታዊ ስጉምትታት ዘጋጥም ዘሎ ኩሉ ዓይነታዊ ሽግራት ከኣ፡ ዓበይቲ ማሕበራዊ ሰለሎታት እናሓደገ ይሓልፍ ምህላዉ፡ ካብ ካልእ እዋን ንላዕሊ ኣሻቓልን ኣተሓሳሳብን ይገብሮ። ስድራ ቤታት ተበታቲኖም ኣደዳ ዘይሕሱብ መከራን ዝኽትምናን ኮይኖም ክትርኢ ወይ ክትሰምዕ ከለኻ፡ ካልኣይ ዘይብሉ ቓንዛ ይኾነካ።

ካብ ከባቢ ኣራት ኪሎ ናብዚ ሕጂ ዘለኹዎ ሰፈር ድሕሪ ምቕያረይ ንቑሩብ ግዜ ዝተላለኹዎ ስደተኛ እዩ። ከም ከማይን መሰልተይን ስደተኛ’ኳ እንተነበረ፡ ብዓቕሙ ጽጉማት ስደተኛታት ይሕግዝ ምንባሩ መዳቕስቱ ዝነበረ እዩ ነጊሩኒ። ዝጀመሮ ፕሮሰስ ኣኺሉ ዝጥቐስ ሌላ ከይገበርና ኣርሒቑ ምስዳዱ፡ ናይ ብሓቒ እዩ ዘጣዕሰኒ። ብኸመይን እንታይ ዓይነት ሓገዝን ይገብር ምንባሩ ክፈልጥ ብልቢ’ኳ እደሊ እንተነበርኩ፡ ብቐረባ ክረኽቦ ዘይምኽኣለይ ሕማቕ እናየሰምዓኒ፡ እንተከፍአ ክሓትት ወሰንኩ። መዳቕስቱ ዝነበረ ዓርኩ፡ ድሮ ካብዚ ኣነ ዝቕመጠሉ ዘለኹ ሰፈር ናብ ካልእ ቦታ ምቕያሩ ዘይወሓት ካልእ ነገር ኮነኒ። ዝተጠቕሰ ገባሪ ሰናይ ሰመረ እዩ ሽሙ። ብዙሕ እዋን ናብ ቤተ-ክርስትያን ክኸይድ እየ እናበለ፡ ኩሉ ብስቱር ይገብሮ ከምዝነበረ፡ ካብ ገለ ቐረብቱ ነጊሮሙኒ እዮም። ካብ ዝሕግዞም ዝነበረ ስደተኛታት፡ ናይ ሓንቲ ኣደ ክልተ (2) ቖልዑት ሰበይቲ ዳርጋ ምስታሩ ግዲ የሸግሮ ኔሩ ኮይኑ፡ ዝበዝሑ ካብ ኣዕሩኽቱ ብዕላል ፈሊጦማስ፡ ከከም ዓቕሞም ብመገዱ ጌሮም ክሕግዝዋ ይፍትኑ ምንባሮም ኣይሓብኡለይን። ኩነታት’ቶም ካልኦት ስደተኛታትን ኣበይነቶም ክፈልጥ ብዙሕ’ኳ እንተፈተንኩ፡ ቐረብቱ ይኹን መዳቕስቱ ዝነበረ ሰመረ፡ ዝኾነ ሓበሬታ ከምዘይብሎም ምስ ነገሩኒ ዘይምፍላጥ ምሓሸኒ ኢለ ዘንጸርጸርኩሉ እዋን ኔሩ እዩ። እንተውሓደ ግን ገለ ክብል ስለዝወሰንኩ ነዚ ጉዳይ ኣልዒለዮ።

ካልእ ኩሉ ተሪፉ ግን ብዛዕባ እዛ ዝበዝሑ ካብ መሓዙት ሰመረ ብዕላል ዝፈልጡዋ ኣደ ክልተ(2) ቖልዑት ሰበይቲ ከጣይቕ ደለኹ። ሓደ መዓልቲ ናብቲ ዮውሃንስ ዝቕመጠሉ ዝነበረ ሰፈር ከይደ ተወከስኩዎ፡ ብመሰረት መዳቕስቲ ሰመረ ዝነበረ ዮውሃንስ፡ ዝተጠቕሰት ስደተኛ ኣብ ከባቢ መድሃኔ ኣለም ቤተ ክርስትያን ትልምን ከም ዝነበረትን፡ ድሕሪ ምኻድ ሰመረ ዝኾነ ደሃይ ከምዘይብሉ ነጊሩ፡ ክረኽባ ዝሕግዘኒ ሓበሬታ ሂቡ ኣፋነወኒ። ዝርካቡ ብጣሽ ሓበሬታ ሒዘ ከናድያ ፈተንኩ፡ ብዘይካ ኣብቲ ከባቢ ቤተ ክርስትያን ንውሑዳት ኣዋርሕ ምጽንሓ ዘረጋግጽ፡ ዝኾነ ካልእ ርጡብ ደሃይ ምርካብ ተሳእነ። ነታ ሽማ’ኳ ዘይፈልጣ ሰበይቲ ኣበይነታን ክፈልጥ ዝከኣለኒ’ኳ እንተገበርኩ ክሰልጠኒ ግን ኣይከኣለን። ብሽም ትኸውን እያ ካብ ሓደ ቦታ ናብ ካልእ ቦታ እናተሓበርኩ ዝከኣለኒ ፈተንኩ፡ ዝገበርኩዎ ድልያ ካብ ግዜ ናብ ግዜ እናተመጠጠ ብምኻዱ፡ ብዘይ ሓንቲ ፋይዳ ዝለዘትረፈኒ ምቕባሉ ከበደኒ። ልበይ ኣብ ዝተንከፈኒ ዛንታ’ዛ ኣደ ቖልዑት ስበይቲ፡ ቕድሚ ኣብዚ ዝተባህለ ምልማን ምእታዋ፡ ስሩዕ ናብራ ስደተኛ እናመርሐት ደቓ ትኣሊ ምንባራን፡ ምጥርናፍ በዓል ቤታን ደቓን ክትርኢ እናተጸበየት ከላ፡ ሃንደበታዊ ሞት በዓል ቤታ ኣብዚ ኩሉ ሽግር ከም ዝኣተወት እዩ። መዋቲ በዓል ቤታ ኣብ ሃገረ ፈረንሳ እናሰርሐ ሓዳሩ ይኣሊ ምንባሩ፡ ገለ ካብቲ ዮውሃንስ ካብ ዕላላት ሰመረ ዝሰምዖ ዝነበረ ምዃኑ ምስ ተገንዘብኩ፡ ሕማቕ ኣጋጣሚ’ዛ ስድራ ቤት ብዓቢኡ ከኣ ዕድል’ቶም መሳኪን ህጻናት ከሳቕየኒ ጀመረ።

ስደት ኩርኳሕ ምርጫ’ኳ እንተኾነ፡ ጓሲስዎም ዝመጽእ ነገራት ሓለፋ ካልእ ኣጋጣሚታት ህይወት፡ ከበድትን ምንባር ዝፈታተኑ ተርእዮታት ኮይኖም ክትረኽቦም፡ ኪኖ ንዝጎነፈካ ሽግራት ፍታሕ ከተናዲ ላዕልን-ታሕትን ምባል፡ ካልእ ምርጫ ዘይህቡ ምዃኖም እቲ ካልእ ጽዕነት ናብራ ስደት ይገብሮ።